PROTIV ZLOUPOTREBE ISTORIJE

Mnogo puta se u javnim obraćanjima proklamuje da je istorija učiteljica života, još češće se govornici pozivaju na našu svetlu prošlost i tradiciju. Na žalost, uprkos svim mudrim izjavama i plemenitim primerima, prečesto smo u prilici da se uverimo kako poznavanje istorije nije jača strana ne samo običnog sveta nego ni mnogih dežurnih društvenih dušebrižnika. Otuda se češće može govoriti o zloupotrebi nacionalne istorije kojom se maskiraju tekući politikantski interesi nego o prihvatanju pouka koje nudi. S druge strane, stanje nije mnogo bolje ni sa poznavanjem lokalne istorije, dakle onoga što se dešavalo na prostorima koje nazivamo rodnim. Za ovakvu situaciju ne mogu se kriviti samo smutna vremena u kojima živimo ili nezainteresovanost savremenika već i potpun nedostatak organizovanih napora da se bogatstvo minulih vremena otkrije i na prigodan ali i stručan način prezentuje široj javnosti. Upravo iz tih razloga a sa željom da se svima, a ponajpre mladima, istorija predstavi kao niz događanja koji imaju svoj ljudski lik i koji, hteli mi to ili ne, određuju našu svakodnevicu (pa i budućnost), aktiv nastavnika istorije, geografije i likovnih umetnosti iz vršačkih osnovnih i srednjih škola, organizovao se, februara 2004.g, u Društvo ljubitelja starina «Rastko Rašajski». Osnovni zadaci Društva, formulisani u njihovim osnivačkim dokumentima, jesu negovanje tradicije i pomena istorijske prošlosti, zavičajne istorije i kulture odnosno upoznavanje spomenika naše prošlosti (starih građevina, pisanih i usmenih istorijskih izvora). Može se reći da su tzv 'ciljne grupe' rada Društva: učenici, odrasli i, konačno, stručnjaci. Težište rada Društva je na mladim generacijama, na njihovom animiranju, obrazovanju i vaspitavanju, upoznavanju  sa istorijom rodnog kraja, na prikupljanju istorijske građe, organizovanju takmičenja iz poznavanja istorije i naučnih ekskurzija. Cilj ovih aktivnosti jeste da se mladima raskrile dveri riznica prošlosti, da se istorija ne svede samo na zbir suvoparnih činjenica, na obavezno, neinteresantno, prinudno školsko gradivo koje se teško uči a brzo zaboravlja odnosno da se kod učenika razvija svest o njihovom mestu i ulozi u nizu dugoročnih društveno-istorijskih procesa. U protekloj godini Društvo je pomoglo učenicima koji su se takmičili na Okružnom takmičenju iz istorije, održanom u Vršcu aprila meseca; svi takmičari i njihovi mentori dobili su prigodne diplome Društva odnosno knjige kao nagrade. Započet je i rad na pripremi i štampanju učeničkih naučno-istraživačkih radova u okviru edicije «Mladi i nauka - Živa reč i istorija».
    Društvo nije zapostavilo ni odraslu populaciju te je održalo niz predavanja na kojima je predstavljeno samo Društvo a potom je održano veče u čast Rastka Rašajskog, čije ime nosi Društvo. Na  trbini «Znamenitosti i simboli grada Vršca» bilo je reči o istorijatu grada, gradskom grbu i najnovijim arheološkim iskopavanjima na lokalitetima vršačke Neuropsihijatrijske bolnice i parka. Takođe su predstavljena i izdanja kuće «Platoneum» iz Novog Sada. Uže stručni rad Društva započet je januara ove godine, instruktivnim seminarom za profesore istorije, geografije i likovne kulture «Kako organizovati školski čas» a nastavlja se Simpozijumom «Južni Banat i njegova prošlost».
    Društvo ljubitelja starina s ponosom nosi ime Rastka Rašajskog, izuzetne ličnosti i naučnika evropskog značaja. Rastko Rašajski (1912 - 1990), rođen u Staroj Moldaviji, student zagrebačke Likovne akademije u klasi Ivana Meštrovića i Ljube Babića, student prava, logoraš u Nemačkoj od 1941 do 1945.g,
krajem 1945.g. postaje upravnik vršačkog Narodnog muzeja i biblioteke (odnosno upravnik muzeja od 1947g. kada se biblioteka izdvaja kao posebna institucija) i na tom radnom mestu ostaje sve do 1975.g. U svom radu Rašajski nastavlja delo velikog prethodnika Feliksa Milekera (1858 -1942), osnivača Narodnog muzeja u Vršcu i začetnika prirodnjačke, arheološke, istorijske, etnološke i umetničke zbirke; Mileker je, kao istoričar i arheolog, autor brojnih naučnih radova među kojima se ističu monografije 20 sela i 5 gradova, od kojih su najpoznatije Istorije Vršaca i Pančeva, Vojne granice, Banata u srednjem veku, praistorijskih naselja u Vatinu. Ako je Mileker udario temelje zgrade vršačkog muzeja, Rašajski je zidao zidove i nadograđivao ovu kuću. Vrsni znavalac latinskog, starogrčkog, staroslovenskog, hebrejskog, francuskog, nemačkog i ruskog jezika, autor preko 50 naučnih radova, među kojima i Građe za istoriju Vršca 1882-1972 i Bibliografije radova Feliksa Milekera, član upravnog odbora Matice Srpske, član redakcije časopisa «Rad vojvođanskih muzeja», radio je na iskopavanjima brojnih arheoloških lokaliteta širom tadašnje Jugoslavije, odnosno na lokalitetima u Vršcu i okolnim selima. Njegova predana posvećenost rezultirala je stasavanjem vršačkog muzeja u instituciju ne samo lokalnog već šireg značaja. Veliki zaljubljenik u arheologiju i istoriju, poznavalac umetnosti, nadareni pedagog sposoban da prenese znanje na mlađe, temeljan i svestran, zaljubljenik u radni kraj, Rastko Rašajski je obeležio drugi veliki period u radu vršačkog muzeja i u kulturi grada pod kulom. Otuda je potpuno razumljiv odabir njegovog imena i lika kao svojevrsnog zaštitnog znaka Društva ljubitelja starina.
    Društvo ljubitelja starina, na čelu sa svojim predsednikom Olgicom Lukač i predsednikom upravnog odbora Nevenom Daničićem, uz svesrdno zalaganje osnivača i članova, ima velike planove za rad u ovoj godini. Nakon godišnje skupštine, početkom marta, predviđene su tribina Znamenitosti i simboli grada Vršaca, opštinsko i okružno takmičenje iz istorije, objavljivanje časopisa Društva «Starine» i novog zbornika učeničkih radova, stručni seminari za profesore i naučni skup «Zavičaj - živa reč i pisani dokument». Sredstva potrebna za realizaciju svih aktivnosti i projekata trebala bi biti pribavljena iz donacija i dobrovoljnih priloga građana i preduzeća iz Vršca; Gradski muzej i Gradska biblioteka takođe podržavaju rad Društva. Sva je prilika da će i u drugoj godini rada vršačko Društvo ljubitelja starina «Rastko Rašajski», uz sav entuzijazam zaljubljenika u starine, otkriti mladima i ostalim zainteresovanim sugrađanima, riznice mudrosti i lepote prošlih vremena.

0 komentara:

Постави коментар

top