PORTRET ZNAČAJNOG STRIP STVARAOCA - “Dušan Reljić - strip, karikatura, ilustracija” Predraga Đurića; izdavač “Modesty stripovi” 2019.

Izdavačka kuća “Modesty stripovi”, koju vodi osvedočeni strip znalac i entuzijasta Živojin Tamburić, znana je domaćim stripoljupcima po kvalitetnim stripovima iz novije svetske produkcije te po pažnji koju posvećuje domaćem stripu, njegovoj tradiciji i tekućem postojanju. U ediciji “Osvit”, ovaj izdavač do sada je štampao knjige “Stripovi koje smo voleli” (2011), Tamburića, Zupana, Stefanovića, koja je kritički leksikon stripova objavljenih u Jugoslaviji u XX veku, i Zupanovu monografiju “Ivo Kušanić” (2015). Nova knjiga u seriji je monografija “Dušan Reljić - strip, karikatura, ilustracija” Predraga Đurića (1974), pisca i strip scenariste, još jednog od dragocenih a retkih strip posvećenika. Ovo se delo u potpunosti uklapa u osnovnu intenciju biblioteke “Osvit” koja je da znatiželjnoj publici otkrije važne a zapostavljene strip stvaraoce, da njihove opuse sistematizuje i verifikuje i tako postavi osnove za dalja proučavanja odnosno moguće reprintovanje stripova rasutih po mnoštvu najčešće nedostupnih publikacija. Ova bezmalo prosvetiteljska namera jedini je način, pošto ne postoji organizovana državna akcija, da se sačuva bogatstvo ovdašnje strip tradicije i preda budućim generacijama sa nadom da će one prema tom blagu biti uviđavnije od apatičnih savremenika i nezainteresovanih državnih institucija.

            Dušan Reljić je rođen u Novom Sadu 1948. godine, odrastao je u Banjaluci a filozofiju i sociologiju studirao u Beogradu. Višestruko je nadaren za sport (u Banjaluci se proslavio kada je, sa 15 godina, pobedio legendarnog teškaša Dragana Batara) i muziku (bio je član okteta RTB-a i snimio 11 ploča kao pratnja popularnim pevačima folk muzike). Prve karikature objavljuje 1968. god. a tokom studija sarađuje sa “Dečjim novinama”. Zahvaljujući slici okteta sa nastupa na Beogradskom proleću 1972.g, objavljenoj u Banjalučkim dnevnim novinama “Glas”, Reljić je dobio priliku da u tom listu objavi svoj prvi strip “Dejan”. Time je njegova okrenutost crtanju, koja nije nailazila na odobrenje porodice, konačno realizovana i ozvaničena. Dve godine kasnije Reljić se zapošljava u listu “Borba” (biće u radnom odnosu do 1984.g); uporedo stvara i objavljuje ilustracije i stripove. Jedan je od osnivača “Beogradskog kruga 2” koji je okupio mlade strip stvaraoce i najavio domaći strip bum. Sarađuje sa “YU stripom”, gde objavljuje stripove “Neretljanski ratnik” po scenariju Vladimira Nedanoskog, i strip “Iskupljena čast”, za magazin “Kondor” radi stripove “Orion” i “Leptir”, za list “Rad” kreira humorno-kritički strip “Radiša”, radi i namenske stripove (“Vasa Trasa” za akcijaške novine i promotivni “Štedljivko”). Za zagrebački “Vjesnik” crta licencne stripove “Tom i Džeri” i “Bili i Bul”, a za “Politiku” stripove “Paja Patak” i “Miki Maus”. Kompletan je autor stripova “Uvod u Dekameron” i “Aligator Ale”; u “Politikinom zabavniku” objavljuje brojne ilustracije i strip serijale “Družina Kliker” i “Daniel i Marko” a za britanski “Igl” radi strip “Komandosi”. Početkom 1990-ih, zbog kulturne blokade i sankcija, u potrazi za poslom, sa saradnikom Zoranom Kovačevićem, odlazi u Grčku a nakon početnih uspeha seli se u Atinu, zapošljava u “Mamut komiksu” a kasnije u listu “Elefterotipija” gde crta karikature i ilustracije a radio je i različite stripove, od kojih je najzapažaniji bio “Balko from Neworderland”. U Beograd se vraća 2011. godine i do danas je i dalje aktivan, posebno na polju karikature i ilustracije.

            Reljićeva dosadašnja karijera odraz je položaja koji je strip imao na ovdašnjim prostorima; počev od uzdržanog tolerisanja i svrstavanja u okrilje omladinskih, dečijih ili humorističkih publikacija te namenskog “korišćenja” - mada su Radišine strip avanture bile itekako oštra politička kritika u ono vreme a i danas - preko stasavanja i izdizanja generacije mladih i ambicioznih umetnika koji su u stripu videli veći potencijal te naglog širenja strip tržišta i strip “posla” do prekida svih aktivnosti zbog raspada tadašnje Jugoslavije. Reljić je radio profesionalno predano, puno objavljivao ali je ipak mnoštvo njegovih stripova ostalo neobjavljeno sticajem raznih nepovoljnih okolnosti. Mada su mu akcioni stripovi bili itekako atraktivni čini se da se on najbolje snalazi u zahtevnim vodama humorističkog-geg stripa neretko začinjenog gorkom poukom ili vrcavim dosetkama.

            Monografija “Dušan Reljić - strip, karikatura, ilustracija”, sazdana od biografsko-teorijskog dela te stotinjak stranica reprintovanih stripova, karikatura i ilustracija, uz detaljnu stripografiju, znalački predstavlja jednog od relevantnih strip stvaralaca druge polovine XX veka i svakako je nezaobilazna za svako daljnje bavljenje 9. umetnošću na ovim prostorima.

            (“Dnevnik”, 2020.)